Thực hiện giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm là một cách tiếp cận để tăng cường trách nhiệm giải trình, tính minh bạch và thúc đẩy có hiệu quả việc thực hành quyền tham gia của trẻ em. Trong những năm gần đây, các tổ chức Quốc tế như Save the Children, World Vision, Plan International và UNICEF đã có những sáng kiến sử dụng giải trình xã hội như một cách tiếp cận để tăng cường quản trị tốt quyền trẻ em. Các sáng kiến trên đã được thí điểm tại một số Quốc giá như Philippines, Bangladesh, Trung Quốc và Kosovo trong các vấn đề liên quan đến trẻ em
như giáo dục, nước sạch, y tế và trợ cấp xã hội. Tính hiệu quả của thực hiện giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm thể hiện qua việc trẻ em được đối thoại với các cơ quan nhà nước liên quan và nói lên các quan điểm và nguyện vọng của mình về những vấn đề liên quan đến trẻ. Thông qua đó, các bên liên quan xây dựng các hoạt động can thiệp nhằm đảm bảo khắc phục có hiệu quả các vấn đề trên.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên trong khu vực và thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc (LHQ) về quyền trẻ em. Thông qua đó, Việt Nam đã có nhiều tiến bộ quan trọng trong thực thi quyền trẻ em, đặc biệt là việc nội luật hóa các điều khoản và nguyên tắc của Công ước vào các bộ luật, chính sách và chương trình quốc gia. Bên cạnh đó, chính phủ vẫn tiếp tục những nỗ lực đáng khích lệ nhằm áp dụng các chính sách và thể chế thúc đẩy quyền trẻ em ở Việt Nam. Tuy nhiên, cùng với đó là những thách thức trong quá trình thực hiện các hoạt động nhằm
nâng cao quyền trẻ em. Có nhiều nguyên nhân của vấn đề trên, trong đó, việc trẻ em chưa được bày tỏ những quan điểm về các vấn đề liên quan đến giáo dục, y tế, văn hóa, và xã hội có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến trẻ em.

Từ những thực trạng trên, việc thực hiện giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm là cách tiếp cận để trẻ em được bày tỏ quan điểm dựa trên những vấn đề do trẻ em đưa ra. Căn cứ vào đó, các bên liên quan sẽ có những hoạt động can thiệp nhằm tăng hiệu quả hoạt động của giáo dục, y tế, văn hóa và xã hội, đồng thời thúc đẩy sự tham gia và thực hành quyền tham gia của trẻ em.

Trong khuôn khổ dự án “Tăng cường năng lực các tổ chức xã hội về Quản trị quyền trẻ em” do Trung tâm Phát triển Nông thôn miền Trung Việt Nam (CRD) thực hiện với sự tài trợ của tổ chức Cứu trợ trẻ em quốc tế tại Việt Nam (SCI), với nỗ lực thúc đẩy quản trị tốt quyền trẻ em tại cấp địa phương, CRD đã thực hiện thí điểm cách tiếp cận Giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm thông qua sáng kiến “Tăng cường sự tham gia của trẻ em trong xây dựng và đánh giá xã, phường phù hợp với trẻ em tại thành phố Tam Kỳ”. Trên cơ sở kế thừa các bài học kinh nghiệm trong thực hiện giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm đã được thực hiện tại một số quốc gia trong khu vực, đồng thời đúc kết kinh nghiệm từ các hoạt động thực tiễn của dự án thông qua sáng kiến nói trên, CRD xây dựng cuốn sổ tay “Hướng dẫn thực hiện giải trình xã hội lấy trẻ em làm trọng tâm” với mục tiêu giới thiệu và thúc đẩy việc sử dụng giải trình xã hội như một cách tiếp cận hiệu quả trong thúc đẩy sự tham gia có ý nghĩa của trẻ em nói riêng và quản trị quyền trẻ em nói chung.